Vaarwel, grote slimme

Inschattingen:
Maandag: een maand.
Dinsdag: 48 uur.

De werkelijkheid: 8 uur.

Toen ik maandag naar mijn slaapplaats in Schin op Geul reed, deed ik dat in de veronderstelling dat het nog een maand zou duren. Toen ik dinsdagochtend in het hospice ging kijken, zag ik dat de achteruitgang ineens haast had. Ik moest letterlijk de drinkbekers vasthouden, het eten voeren, en de sigaretten vasthouden, want dat kon ze niet meer zelf. Rechtop zitten was al een onmogelijkheid geworden.
Blijkbaar kon ik toen niet inzien dat dit bepaalde dingen impliceerden, want ik wilde woensdagochtend even lekker naar de sportschool. Aldus vertrok ik dinsdagmiddag naar huis. Naar Tiel. Dit eigenlijk ook een beetje in de door mijzelf gekoesterde verwachting dat het allemaal nog een maand zou duren. Wilde ik het niet zien? Misschien niet. Hoe dan ook: Toen ik de voordeur in Tiel achter me dichtsloeg, en de macaroni in de pan liet glijden, ging de telefoon. Het hospice, het ging niet zo goed, of ik maar terug wilde komen. Een paar haastige happen macaroni, de kat wat voer in zijn bakje gesmeten, en terug maar weer.

Toen ik weer in het hospice kwam, werd me verteld dat de huisarts was geweest, en graag met mij en mijn zus en moeder nog even kort wilde praten.

Hij had die middag, terwijl ik naar Tiel reed, een gesprek met mijn ma gehad. En de situatie was dusdanig verslechterd dat mijn ma toch maar had gekozen voor passieve euthanasie.
Dus inslapen, om nooit meer wakker te worden. Ook mijn zus kwam binnenrennen. Het nieuws, hoewel niet geheel onverwacht, hakte er wel aardig in.
We kregen een paar uurtjes om nog even wat te babbelen. Mijn ma wilde nog wel een stukje taart met slagroom. Die kreeg ze. Een paar happen voerde ik haar, telkens in de angst, dat ik met die vork in haar lip of tong zou prikken. (Bijna een soort van galgemaal, besef ik me achteraf.). Een paar slokjes water. En toch nog zeker vijf peuken, die ik voor haar aanstak. Heel veel gepraat hebben we niet meer. We waren er. We streelden over haar hoofd en handen, en af en toe een vriendelijk fluisterend woordje. Echt wakker was ze niet. De zuster kwam met een spuitje. Een sterk slaapmiddel zat erin. Ze sliep in, maar niet echt rustig. Veel kreunen, veel gerochel, en soms wat onsamenhangende teksten, die allemaal pijn uitdrukten. Op advies van de arts kreeg ze nog een spuitje. Dat dat zeer deed, kon ik buiten horen. Maar toen sliep ze ook echt.
De inschatting was een paar dagen, maar helemaal zeker weten deden ze het niet. Toch maar even naar Schin op Geul gereden. Om iets van slaap te pakken. Dit lukte natuurlijk niet echt. Pas na 0200 uur, toen ik van pure verveling, en ellende een pizza had opgewarmd, viel ik in slaap.
Woensdag om 0500 uur werd ik wakker gebeld door de verpleegkundige, "Marnix, je moeder is overleden".

Toen ik in het hospice kwam, zag ik voor het eerst van mijn leven het lichaam van mijn moeder. En voor het eerst in twee jaar, had ze een rustige, vredige uitdrukking op haar gezicht. De frons van pijn, van benauwdheid, van angst, die was weg. Voor het eerst in twee jaar, herkende ik weer het gezicht van mijn moeder zoals het hoorde te zijn. Een beetje eigenwijs, maar vooral: zonder al te veel pijn. Zonder die angst. En ik baalde vreselijk van het feit dat dat dus blijkbaar alleen maar door de dood kon worden bewerkstelligd.

En toen kwamen de tranen. Tranen van verdriet, maar ook van opluchting. Ze hoeft niet meer te lijden. Ze hoeft niet meer te vechten als een leeuw voor elke ademtocht. En sowieso, ze heeft als een leeuw gevochten, twee jaar lang. Nu mag ze rusten.
Met de dienstdoende verpleegkundige, heb ik een paar sigaretten gerookt, in afwachting van de dokter, die officieel de dood moest vaststellen.

Daarna ben ik mijn zus gaan halen. Ondertussen hadden ze in het hospice mijn ma een beetje knap neergelegd, met een klein bloemtakje aan haar voeten. Samen met Larissa een kop thee en een peukje gedaan naast het bed. Want het circus kon beginnen.

Begrafenisondernemer bellen. Mensen bellen die ver weg wonen. Een gesprek voeren met die begrafenisondernemer. Die man bleek uiteindelijk 3 uur lang gespreksstof te hebben, maar na 10 minuten kon ik al niks meer opnemen. De datum en tijd. Die weet ik nog, de rest staat ergens op papier.
Het huis moet leeg. Abonnementen moeten opgezegd worden. Verzekeringen. En ondertussen probeer ik mijn zus, en mijn zus mij overeind te houden. Geheugensteuntjes te geven. En dan toch heel even wat mensen een persoonlijk bezoek brengen. Hetgeen in een enkel geval leidde tot een gebedje naar onze lieve heer. Een heel spontaan, lief en droevig gebedje. Heel erg hartverwarmend.

Vele gesprekken leiden tot vermoeide berustende uitspraken. Vele zaken ook tot onbedaarlijke lachbuien. We weten zeker dat op sommige momenten mijn ma zit te schudden van het lachen, op haar wolkje. In een enkel geval zal ze wat mopperen. 

Ook zakelijke dingen, zoals het afbellen van wat afspraken. En dan telkens uit moeten leggen waarom. Soms lukt dit zonder dat mijn stem breekt. Soms niet. Onderweg naar Tiel lukt het me de meeste mensen te spreken. Soms gaat dit goed, maar soms ook niet. Tijdens een van die gesprekken mis ik een afslag, waardoor ik in Belgie uitkom. Een keer moet ik mijn auto aan de kant zetten. Mijn ogen vullen zich zozeer met tranen dat ik niet verder kan rijden.

Opluchting en verdriet. Een bizarre combinatie. Want ik ben heel erg blij dat het lijden afgelopen is. En echt dood is mijn ma natuurlijk niet. Want hoewel haar hart niet meer klopt, en ze straks gecremeerd gaat worden, zolang als we haar kunnen herinneren, leeft ze door. En toch....

Vaarwel, grote slimme. We'll meet again.

Voorlopig is dit de laatste blog over de kanker. Ik wil alle vrienden bedanken voor hun lieve woorden, en steun in de afgelopen jaren.  Zonder dat, had ik het waarschijnlijk niet zo kunnen overleven als dat ik gedaan heb.